BENIN – De bevolking die in de dorpen aan de oevers van de Wémé woont, is in sterke mate afhankelijk van de natuurlijke kanalen van deze rivier. Die kanalen zijn aan een schoonmaak of aan herstel toe, en dat over vele kilometers.
Voor de mensen die in de vlaktes aan de rivier wonen zijn deze kanalen van groot belang.
Ze dienen voor het transport van goederen, zoals landbouwproducten die per boot naar de markt vervoerd worden. Personen die zich moeten verplaatsen naar een ander dorp, doen dat ook via de kanalen, aangezien er nauwelijks wegen zijn. Elk kanaal dient ook als opslagplaats voor overtollig water bij overstromingen. Zo richten die overstromingen minder vernielingen aan. Het drainagewater van de landbouwgronden komt ook terecht in de kanalen of hun aftakkingen. De bevolking legde meerdere drainagenetwerken aan die ermee verbonden zijn.
Door een gebrek aan regelmatig onderhoud geraken deze kanalen en aftakkingen overwoekerd door waterplanten. Ook sedimenten die aanspoelen vanuit de vlaktes en de omliggende dorpen kunnen de kanalen aantasten. De bevaarbaarheid en de landbouwproductie komen daardoor in het gedrang. Het herstel van deze kanalen en de diensten die ze leveren, zou de levensomstandigheden van bewoners vooruit helpen en hun weerbaarheid tegen de overstromingen van de Wémé vergroten.
Het was dan ook logisch om in het nieuwe programma van Join For Water herstelactiviteiten voor deze kanalen en hun vertakkingen te plannen.
Lessen uit de voorbije jaren
Tijdens een eerder project van Join For Water in Benin, Nouvelle Vallée du pays Wémé (2019 -2021) is ongeveer 14 kilometer aan kanalen en aftakkingen aangepakt. Er ontstonden ook samenwerkingsverbanden tussen dorpen die door hetzelfde kanaal worden bediend om samen in te staan voor het onderhoud van de kanalen. Join For Water en zijn partners boden ondersteuning door de arbeid te financieren die de lokale mensen hiervoor verrichten (het principe van THIMP of travaux à haute intensité de main-d’œuvre), en door de oprichting van burgercomités in deze dorpen en hun capaciteitsopbouw.
Eind 2021 werden gedurende 5 dagen de gebruikers van de kanalen ondervraagd. Daaruit bleek dat 37% van de mensen de kanalen gebruikt voor vervoer van en naar de markt. Privéverplaatsingen zijn goed voor 26%.
Tussen 2022 en 2026 maken Join For Water en zijn partners ongeveer 20 km aan kanalen, aftakkingen en drainagekanalen schoon. Om de duurzaamheid van de herstelacties te verzekeren, komt er een onderhoudsfonds voor de kanalen.
Gebaseerd op de eerdere ervaringen staan daarnaast nog de volgende activiteiten op de agenda:
- aanplant van bos met snelgroeiende soorten in de dorpen in het overstromingsgebied
- aanplant van bosbufferstroken aan de kanaaloevers
- aanplant van bamboe. De financiële middelen uit de verkoop van bamboe zullen het fonds voor het onderhoud van het kanaal spijzen.
Join For Water Benin is verantwoordelijk voor het project en zal het beheren, terwijl de Beninese ngo’s ECOBENIN en CREDEL de activiteiten uitvoeren. Ook onze partner CIRAD (Centre de coopération internationale en recherche agronomique pour le développement) heeft een rol.
Vrouwen en jongeren nemen actief deel
CIRAD ondersteunt de oprichting van “lokale waterbeheergebieden” en is betrokken bij de vorming van lokale beheercomités. Bijzondere nadruk ligt daarbij op de deelname van vrouwen en jongeren, die vooral baat zullen hebben bij de ontsluiting van kanalen. Zij zijn immers ook landbouwers, (ver-)kopers van producten, verwerkers van palmolie en maniok,… Het project moedigt de actieve deelname aan van vrouwen en jongeren aan de verschillende dialogen en besluitvorming .
Uiteindelijk zal de bevolking er dankzij de ingrepen niet alleen op economisch vlak, maar ook op sociaal vlak vooruitgaan.
Oorspronkelijke tekst: Baldomer Migan