Mali – Bij een terreinbezoek zie je de theoretische dossiers werkelijkheid worden. Je leert en begrijpt met je ogen, je hoort positieve en soms ook negatieve bedenkingen van de mensen voor wie de activiteiten bedoeld zijn, je voelt de hitte en het zand… En je beseft dat – in dit geval – Mali voor grote uitdagingen staat, maar dat verandering en aanpassing wel degelijk mogelijk zijn. We bezoeken een groentetuin in Koursalé waar het gonst van de activiteit, dankzij een betere toegang tot water voor de gewassen.
In Koursalé begroetten we de dorpschef omringd door zijn wijzen. Hoewel zelf oud en blind en daardoor niet in staat om zelf nog in zijn dorp rond te gaan, krijgt hij enkel positieve verhalen van zijn dorpsgenoten. We hadden een lange discussie met verschillende vertegenwoordigers uit de gemeenschap, onder wie de verantwoordelijken van de vrouwenvereniging die de tuin uitbaat, voordat we richting groentetuin gingen. De voorzitster van de vereniging is een goede manager voor de 200 vrouwen die in de tuin werken.
Een boom vol voedsel
De groentetuin was al een paar jaar buiten gebruik vanwege ontoereikende infrastructuur, deels in panne, of met gebrek aan onderdelen die gestolen werden. Hier zijn 2 nieuwe pompen op zonne-energie geïnstalleerd, de omheining is vernieuwd, er werden verdeelbassins ingericht, net als een bassin voor visteelt. In de tuin waren bomen geplant toen de groenteteelt nog niet mogelijk was, voornamelijk papaya en moringa. De bladeren en vruchten van de moringa-boom kan je op vele manieren verwerken hebben een hoge voedingswaarde. De boom kan bovendien erg goed tegen de droogte. De papaya’s waren oud en ziek en werden daarom weggehaald. De moringa-bomen nemen veel zonlicht weg van de groentebedden en worden daarom gesnoeid. Er worden nieuwe bomen geplant als haag langs de omheining.
1,5 hectare groenten
Er werken bijna 200 vrouwen nu op een totaal van 1,5 ha. Sinds het herstel van de tuin, is er een 0,5 ha extra in gebruik genomen, waarvoor eerder geen water beschikbaar was. Het water geven aan de groenten kan wel nog efficiënter, daar werken we aan. We moeten onderzoeken welke technieken en tijdstippen het best aansluiten bij de vaardigheden en beschikbare tijd van de vrouwen. Ook wordt er gekeken naar technieken om het bodemvocht beter vast te houden en uitdroging van de gewassen te verminderen.
Nu worden teilen gevuld vanuit de verdeelbassins. ’s Morgens en ’s avonds krijgen de groenten water met een kleiner bakje of gieter. Tijdens ons bezoek in februari groeide er vooral ajuin en amarant in mengteelt. Ajuinen hebben het voordeel dat ze goed opbrengen en lang bewaard kunnen worden, niet alleen de bollen, ook het loof wordt fijngesneden en gedroogd.
Koereigers
Aan het begin van het regenseizoen, dat is in de maand juni, komen er langs de omheining nieuwe moringa’s en andere bomen en struiken, zodat een ondoordringbare haag ontstaat. Na de nodige vormingen zullen er vingerlingen (jonge visjes) uitgezet worden in het bassin voor visteelt.
We zien ook koereigers op de akker. Deze witte reigers met hun korte nek waren er eerder niet, maar ze zijn nuttig want ze eten rupsen en andere schadelijke dieren. Het beschikbare water en de schaduw doen de vogels blijven.
In de tuin staat een latrine, die nog voor verbetering vatbaar is, zodat de restproducten als mest gebruikt kunnen worden. Nu worden al compost en dierlijke mest gebruikt.
In de toekomst zal de groentetuin nog groter moeten worden, want de vrouwen zijn erg enthousiast en energiek en ze zijn met velen. Maar voor de 200 vrouwen en hun gezinnen brengt deze groentetuin letterlijk en figuurlijk bloei.
Originele tekst: Harald van der Hoek