BENIN – Over gedragsverandering en hoe die te bereiken bestaan vele theorieën en modellen. Voor gedragsverandering in de wereld van de natuurbescherming bestaat een specifiek model. Onze partner Eco-Benin hanteert dit om te werken aan beheer van mangroves in een belangrijk natuurgebied.
In Benin is Join For Water onder meer actief in het RAMSAR 1017-wetland. Ramsar verwijst naar de Conventie van Ramsar (1971, Iran), een internationale overeenkomst over watergebieden met internationale betekenis. Het gebied 1017 ligt in de vallei van de rivier de Mono en levert verschillende ecosysteemdiensten voor de bevolking van de gemeenten die in de zone liggen.
Daarvan is de gemeente Grand-Popo een bijzonder gebied. Het herbergt niet alleen een groot deel van de mangrove-ecosystemen van Benin (meer dan 30%), maar ook een fluvio-marien ecosysteem – waar rivier en zee elkaar ontmoeten – , met de monding van de Mono-rivier en de Lagune van Grand-Popo. Deze ecosystemen herbergen een verscheidenheid aan planten en dieren. Om deze beter te beschermen werd in 2016 het grensoverschrijdende biosfeerreservaat Mono opgericht, erkend door het biosfeerprogramma MAB van Unesco. Dat reservaat strekt zich uit op de grens tussen Benin en Togo.
Biodiversiteit bedreigd
Het is algemeen bekend dat de biodiversiteit achteruitgaat. Volgens het VN-agentschap dat de toestand van de biodiversiteit bestudeert, worden bijna een miljoen natuurlijke soorten met uitsterven bedreigd. Maatregelen zijn essentieel om de biodiversiteit en de ecosystemen in stand te houden, vooral omdat menselijke activiteiten er gedeeltelijk van afhankelijk zijn.
Onze partner Eco-Benin selecteerde 2 locaties in het natuurgebied Bouche du Roy, namelijk Lanhou en Honlin, dat in de zone ligt. Het programma van Join For Water voorziet voor dit gebied in steun voor het ecologisch herstel van mangroven, wetlands en alluviale bossen. Alluviale bossen groeien op de plekken waar rivieren uit hun oevers treden en sediment achterlaten.
Uit een enquête die Eco-Benin bij de start van het programma uitvoerde, is gebleken dat de bewoners van Bouche du Roy sterk afhankelijk zijn van het natuurlijke kapitaal dat de watervoorraden van het gebied leveren. Dit blijkt uit enkele praktijken:
- de ongecontroleerde exploitatie van mangroves voor brandhout;
- het maken van geulen in het meer om beter vis te kunnen vangen;
- de installatie van acadja die het waterrijke gebied overwoekeren; acadja is een houten constructie voor aquacultuur;
- de uitbreiding van menselijke nederzettingen ten koste van mangrovegebieden.
Tegelijk beginnen bepaalde planten de mangroves te overwoekeren.
Deze praktijken blijven in gebruik door het gebrek aan kennis van de gemeenschap over de ecosysteemdiensten van wetlands; door de inefficiëntie van regelgeving en van de sociale dialoog over ecosysteemdiensten van wetlands; en door het gebrek aan kennis van de rechten en plichten van burgers in verband met ecosysteemdiensten.
De gevolgen zijn indrukwekkend:
- de vermindering van het potentieel van hulpbronnen zoals hout en vis (vis, garnalen, oesters…);
- de stijging van het waterpeil in de lagune waardoor de bladeren van de mangrove-vegetatie vergelen;
- het verdwijnen van fauna en meer bepaald vogelsoorten;
- de daling van het inkomen van de plaatselijke bevolking;
- vermindering van de lokale beschikbaarheid van water; en
- watervervuiling.
Onze partner Eco-Benin, paste de RARE-theorie toe om “win-win”-scenario’s te onderzoeken en in gang te zetten. Zij moeten een gedragsverandering teweegbrengen om de overexploitatie van ecosysteemdiensten te verminderen en het menselijk welzijn te bevorderen. RARE vat het zo samen: “Mensen zullen hun gedrag waarschijnlijk veranderen wanneer zij de voordelen van een nieuwe houding begrijpen en wanneer de belemmeringen voor het aannemen van dit duurzame gedrag worden weggenomen.”
Wordt vervolgd.
Oorspronkelijke tekst: Mikhaïl Padonou en Ganyou Soumanou
Meer info over het biosfeerreservaat : Réserve – Bouche du Roy
Meer info over de methode RARE: https://rare.org/
Meer info over Eco-Benin: EcoBenin – Join For Water