De Binationale Waterschool in de Andes

Half december 2022 rondde onze partner Protos Andes de oprichting af van de “Binationale Waterschool”, die werd uitgewerkt in het kader van het project “Cuidar; derechos de agua y resiliencia” (“Zorg; waterrechten en veerkracht”). Protos Andes deed dat in samenwerking met de Nationale universiteit van Loja, de Nationale universiteit van Jaén en de organisatie  “Nature and Culture International Peru and Ecuador”, en met de financiële en technische steun van Join For Water. Het initiatief is een pionier op het gebied van grensoverschrijdend onderwijs en sociale verbinding voor het democratisch bestuur van binationale stroomgebieden.

Gedurende vijf maanden hebben 97 deelnemers vier thematische modules bestudeerd in persoonlijke cursussen aan de universiteiten van Jaén en Loja:

• Het mensenrecht op water en sanitaire voorzieningen;
• Geïntegreerd beheer van de watervoorraden;
• Het normatieve en institutionele kader van water en ecosystemen in Ecuador en Peru;
• Versterkingsstrategieën van maatschappelijke organisaties.

De 97 deelnemers – van wie de helft vrouwen – zijn vertegenwoordigers van lokale watercomités, sociale leiders, parkwachters en jongeren die betrokken zijn bij ecologische initiatieven, gelegen in het stroomgebied Mayo-Chinchipe. Dat strekt zich uit van het zuiden van Ecuador tot het noorden van Peru met een oppervlakte van ongeveer 9000 km² en een bevolking van ongeveer 220.000 inwoners.

Mensenrecht op water

Naast de cursussen organiseerden de samenwerkende partners twee binationale bijeenkomsten over waterdiplomatie en socio-ecologische conflicten, waarin de studenten de kans kregen hun ervaringen uit te wisselen en afspraken te maken over gezamenlijke acties om de bescherming van en de toegang tot water in de betrokken ecosystemen te handhaven en te verbeteren. De eerste binationale bijeenkomst werd bijgewoond door de vice-minister van Water van Ecuador en de gouverneur van Cajamarca. Zij ondertekenden samen met alle betrokkenen van het binationale stroomgebied een verklaring waarin zij zich verbinden tot milieubehoud en acties om het recht van de mens op water en sanitaire voorzieningen in de regio’s te waarborgen.

De Binationale Waterschool wordt gesteund door de universiteiten van Jaén en Loja; in een cursus van 140 academische uren beoogt zij de capaciteiten van de bewoners te versterken in het democratisch beheer van de hulpbronnen van het stroomgebied. Tegelijk is het ook een initiatief om een binationaal platform op te bouwen dat het stroomgebied zal beheren op het vlak van participatie en democratisch bestuur.

De betrokken partijen hebben echter nog ruimere ambities; de universiteiten ontwerpen en implementeren een masteropleiding over het geïntegreerd beheer van watervoorraden en waterdiplomatie. Deze opleiding ligt momenteel ter goedkeuring bij de nationale onderwijsautoriteiten van beide landen. Verder wordt gewerkt aan een binationaal onderzoeksplatform tussen de twee universiteiten met een duidelijke focus op water en behoud in het Mayo-Chinchipe-stroomgebied.

Cursussen voor vrouwelijke leiders en voor technici

Aangezien de Binationale Waterschool deel uitmaakt van een permanente strategie in het “cuidar”-programma over sociale en institutionele capaciteitsontwikkeling in het binationale stroomgebied, zijn in 2023 twee cursusreeksen gepland: een reeks specifiek voor vrouwelijke leiders in sociale organisaties en recent verkozen vrouwen bij de lokale overheid, en een reeks voor technici die betrokken zijn bij de inspanningen voor het behoud en beheer van lokale ecosystemen.

In 2023 zal de reeks cursussen van de Binationale Waterschool beschikbaar zijn op het online platform van de Nationale Universiteit van Loja, als een Massive Open Online Course, zodat meer mensen binnen en buiten het stroomgebied toegang krijgen tot kwaliteitsonderwijs over de thema’s van waterbehoud. De positieve impact van het project sterk kan hierdoor enkel maar toenemen.

Auteur: Marcelo Ordóñez Rodas (CUIDAR / PROTOS ANDES)

Met de financiële steun van: