Ik steun
sluit

Nieuws

Participatie geeft grotere kans op slagen

Alles in kaart brengen visualiseert en motiveert. (c) George Bwambale

OEGANDA – Nationale plannen voor waterbeheer in een stroomgebied moeten er zijn. Maar de bescherming van watervoorraden zal pas een feit zijn, wanneer ook de gemeenschappen helemaal mee zijn en hun zeg kregen.

Oeganda boekte al heel wat vooruitgang de voorbije jaren: het beheer van de watervoorraden gebeurt per stroomgebied en daarvoor bestaan grootschalige plannen. Maar de kans van slagen is ook hier groter wanneer je niet alleen top-down maar ook bottom-up werkt. Beide planningsprocessen moeten op elkaar worden afgestemd. De problemen, uitdagingen, zorgen en prioriteiten van diverse groepen die in de cruciale zones wonen, moeten onderdeel zijn van het grotere beheerplan.

Join For Water ondersteunde samen met partner JESE (Joint Effort to Save the Environment) de opmaak van de beheerplannen voor de microstroomgebieden op gemeenschapsniveau, meer bepaald die in de Mpangakloof. Zo willen we bijdragen aan het herstel en de instandhouding van het stroomgebied, en ervoor zorgen dat de natuurlijke hulpbronnen zoals water en voedsel, duurzaam gebruikt worden – nu en in de toekomst.

In alle stadia hadden de belanghebbenden een eigen inbreng. Om die te leren kennen werden eerst alle organisaties en gemeenschappen opgelijst die – positief of negatief – beïnvloed kunnen worden door het waterbeheer in het stroomgebied en die een bijdrage kunnen leveren aan de activiteiten vanwege hun expertise en/of ervaring in de projectzone.

Wie zijn die belanghebbenden?

Bij betrokkenen of belanghebbenden denken we aan kleine boeren van wie de velden grenzen aan de hotspots in het microstroomgebied, aan de lokale leiders, het technische personeel van de regionale overheidsdiensten, religieuze leiders, scholen, ngo-partners en andere maatschappelijke organisaties die in het microstroomgebied actief zijn.

Deze betrokkenen werkten ook mee aan het – letterlijk en figuurlijk – in kaart brengen van problemen, uitdagingen, bedreigingen en kansen binnen het stroomgebied. Ze gebruikten daarbij de bestaande kennis en hielden rekening met de huidige en verwachte situatie op het gebied van watervoorraden, milieu en sociale context. In de lijst brachten ze ook prioriteiten aan.

Op het terrein

Na de beoordeling van de informatie trok men het terrein op om een beeld te krijgen van al bestaande activiteiten en hun gevolgen voor het milieu. Deze wandelingen door de zone maakten deel uit van het participatieve proces met alle betrokkenen: ze zorgen voor een beter praktisch begrip van (de toestand van) het gebied, van de veranderingen in het (recente) verleden en de waarschijnlijke veranderingen in de toekomstige situatie – als er geen corrigerende maatregelen worden genomen. Kaarten die de toekomstige veranderingen weergeven dienen als visueel bewustmakingsinstrument en als stimulans voor corrigerende maatregelen. Alle kaarten worden verder verwerkt en gedigitaliseerd.

Een rechtenbenadering

Het hele planningsproces  van het microstroomgebied volgt de beginselen en concepten beschreven in de Nationale Richtlijnen voor Stroomgebiedbeheer. Het verschil zit echter in de nadruk op bottom-up-planning. JESE en Join For Water hebben beheerstructuren aan de basis opgezet voor de planning, het beheer en het toezicht op de uitvoering van het plan. Een van die structuren is het comité voor het behoud van de Mpangakloof. Al deze comités zetten de betrokkenheid van de gemeenschap voort, maar pleiten en lobbyen ook voor duurzaam behoud van het ecosysteem.

Naast de bottom-up-benadering is ook de op rechten gebaseerde aanpak essentieel. Die aanpak waarborgt de integratie van de belangen van vrouwen, jongeren en andere groepen in de samenleving. In alle stadia, zoals de identificatie van de belanghebbenden, probleemanalyse, het in kaart brengen van de middelen, planning, uitvoering en toezicht hebben ook zij een stem.

JESE en Join For Water zijn ervan overtuigd dat deze aanpak een beter begrip van een complex systeem oplevert, de nodige informatie en een gedeelde motivatie aanbrengt om actie te ondernemen en/of investeringen te doen.

En dit voor een duurzaam beheer en gebruik van de ecosystemen, ten bate van de mensen die in elk microstroomgebied wonen.

Originele tekst: Lawrence Tusiime en Christopher Busiinge – JESE-Uganda

 

Met de steun van de provincie Vlaams-Brabant

Provincie Vlaams Brabant