Oeganda – Wil je inzetten op bronbescherming, bodembescherming, erosiebestrijding … dan heb je bomen nodig, véél bomen.
In de zone rond de Mpanga-kloof heeft Join For Water samen met zijn partner JESE (Joint Effort to Save the Environment) al veel werk verzet. De boeren werken er mee aan de instandhouding en het herstel van het landschap, door hun vee niet meer langs de oevers te laten grazen en mee bomen aan te planten. Ze doen dit na uitgebreide sensibilisering door JESE. Om de boeren te ondersteunen, kwam er een pomp die water uit de rivier haalt en tot boven op de heuvel brengt. We voorzagen daar ook drinkbakken voor het vee. Een boomkwekerij levert jonge boompjes, want er zijn nog veel bomen nodig om het gebied te herstellen.
De Mpanga-kloof is ook bijzonder omdat daar nog een zeldzame populatie uit de palmvarenfamilie voorkomt (de Encephalartos whitelockii). De palmvarenfamilie is een van de oudste plantenvormen op aarde, maar is wereldwijd met uitsterven bedreigd. Voor dit gebied staan in de boomkwekerij dan ook jonge palmvarens – naast vele andere zaailingen – te wachten op hun plekje op de heuvelrug.
De steile hellingen en de rivieroever zijn al heel wat stabieler geworden dankzij de aanplant van de palmvarens, met daarnaast veel inheemse bomen en fruitbomen. Betonpaaltjes in de grond geven goed zichtbaar aan welke zone niet mag betreden worden, door mensen noch dieren.
Join For Water zet de herstelwerkzaamheden verder in samenwerking met zijn partner JESE. Hiervoor zijn nog duizenden planten nodig. En hoewel een deel van het groen vanzelf zal opschieten, uit zaad van de aanwezige bomen en planten, zijn er ook grote hoeveelheden zaailingen van hoge kwaliteit uit kwekerijen nodig. JESE en Join For Water beheren 2 boomkwekerijen, een in Nyakacwamba en een tweede in Nyakabungo, beide in het district Kitagwenda.
De rol van kwekerijen
Planten of bomen kweken is niet zo gemakkelijk als het lijkt. Elke medewerker moet een grondige kennis van de planten hebben, en van het hele groeiproces van ontkieming over groei tot het moment waarop ze klaar zijn om uitgeplant te worden. De medewerkers beheersen verschillende vermeerderingstechnieken, via zaad of stekken bijvoorbeeld, ze weten hoeveel water elke plant nodig heeft, welke bemesting werkt bij een plant of niet en hoe ziekten en plagen onder controle te houden. De jonge boom of plant kan ook niet zomaar ergens gezet worden, de locatie moet weloverwogen gebeuren.
Lawrence Tusiime van JESE begeleidt alle medewerkers bij de verschillende technieken om gezonde, kwaliteitsvolle zaailingen voort te brengen. JESE staat ook in voor uitleg en vorming aan de boeren en eigenaars van de gronden. Dat gaat over sensibilisering over het belang van deze herstelaanplantingen en over uitleg rond geschikte soorten, technieken en onderhoud van de aangeplante bomen. De boeren die meewerken in de kwekerij kunnen op deze manier ook hun inkomen wat aanvullen.
En wanneer de bomen en planten volledig tot wasdom komen, zal dit gebied weerbaarder zijn tegen de gevolgen van de klimaatverandering.
Originele tekst: Lawrence Tusiime, Christopher Busiinge, medewerkers van JESE
Lees meer over JESE.
Met de steun van de provincie Vlaams-Brabant
