Voor de mensen in onze partnerlanden is het geen nieuws: vrouwen en meisjes zijn het zwaarst getroffen door de water- en sanitatiecrisis. Daar zijn nu ook harde cijfers voor. Ze staan in een nieuw UNICEF-WHO rapport dat in juli 2023 gepubliceerd werd*. Het biedt een diepgaande analyse van genderongelijkheden in WASH.
Eerst wat algemene cijfers: vandaag hebben ongeveer 2,2 miljard mensen thuis nog steeds geen veilig beheerd drinkwater en 3,4 miljard mensen hebben geen veilig beheerde sanitaire voorzieningen. Ongeveer 2 miljard mensen kunnen thuis hun handen niet wassen met water en zeep.
Vrouwen en meisjes zijn verantwoordelijk voor het halen van water in 7 van de 10 gezinnen die aan huis geen watervoorziening hebben. Meisjes nemen dubbel zo vaak als jongens deze taak op en besteden er dagelijks meer tijd aan. Maar de genderongelijkheid gaat veel verder dan dat. Vrouwen en meisjes voelen zich vaker onveilig bij het gebruik van een toilet buitenshuis, krijgen te maken met seksuele intimidatie en andere veiligheidsrisico’s. Ze lijden in verhouding ook veel meer dan mannen onder een gebrek aan hygiëne. Ontoereikende voorzieningen beperken bovendien hun mogelijkheden om veilig en privé met hun menstruatie om te gaan.
Infectieziekten door onveilig water
De gezondheidsrisico’s door onveilig water, onvoldoende sanitair en een gebrek aan hygiëne zijn groter voor vrouwen en meisjes. In veel landen zijn zij immers voornamelijk verantwoordelijk voor huishoudelijke taken en de zorg voor anderen – zoals schoonmaken, eten klaarmaken en zieken verzorgen. Zo worden ze blootgesteld aan (watergerelateerde) ziekten en andere risico’s voor hun gezondheid, doordat ze niet de bescherming genieten van het handen wassen.
Extra tijd besteden aan huishoudelijke taken en langere trajecten afleggen om water te halen kan ook de kansen van meisjes beperken om de middelbare school af te maken en werk te vinden. Ze verliezen meer tijd en lopen tijdens het water halen het risico op lichamelijk letsel.
Een stap weg van onderwijs
“Elke stap die een meisje zet om water te halen, is een stap weg van leren, spelen en veiligheid,” aldus een UNICEF-directeur. “Onveilig water, toiletten en handen wassen thuis berooft meisjes van hun mogelijkheden, brengt hun welzijn in gevaar en houdt armoede in stand.”
Er is tussen 2015 en 2022 zeker vooruitgang geboekt inzake de toegang tot drinkwater en sanitair, maar om de Duurzame Ontwikkelingsdoelstelling 6 voor universele toegang tot veilig drinkwater, sanitaire voorzieningen en basishygiënediensten in 2030 te halen, moeten de inspanningen nog flink opgedreven worden.
De interventies moeten zich nog specifieker richten op de behoeften van vrouwen en meisjes en andere kwetsbare groepen bij het ontwerp en de uitvoering van WASH-programma’s. Enkel zo zullen we universele toegang tot water en sanitaire voorzieningen creëren en gendergelijkheid bereiken.
Het is een opdracht waar Join For Water zich graag voor blijft inzetten.
Ter info
De vooruitgang tussen 2015 en 2022 voor drinkwater in landen als Burundi en Benin bijvoorbeeld is beperkt tot enkele procenten, en de verschillen tussen landelijk en stedelijk gebied blijven groot. In Burundi heeft nu gemiddeld 62% van de bevolking toegang tot drinkwater op niet meer dan 30 minuten van huis, in Benin is dit 67%.
Bron:
- Progress on household drinking water, sanitation and hygiene 2000–2022: special focus on gender. New York: United Nations
Children’s Fund (UNICEF) and World Health Organization (WHO), 2023.
Women and girls bear brunt of water and sanitation crisis – new UNICEF-WHO report